Месяц: Декабрь 2021

562

 Զեթը պահվում էր 2լ, 3լ, 6լ  տարողությամբ անոթներում , ընդ որում վեցլիտրանոց

անոթների  քանակը 4 անգամ ավելի էր,

քան երկուլիտրանոցներինը ու 2 անգամ 

ավելի , քան  երեքլիտրանոցներինը։

Ընդամենը որքա՚՞ն  ձեթ կար, եթե վեցլիտրանոց անոթում եղած ձեթը 48 լ էր։

                         Լուծում

                       48:6=8

                       8:4=(2լիտր․)

                      8:2=(4լիտր․)   

                                         Պատ4լիտր․

563

 Առաջին տուփում կար 103 կոճակ,       

 Երկրորդում՝ 97, երրորդում ՝89։

 Առաջին տուփից երկրորդի մեջ դրեցին 36

 կոճակ, երկրորդից երկրորդի  մեջ՝22 , երրորդից առաջինի մեջ՝ 21 ։ Դրանից  հետո 

ավենաշատ կոճակներ  պարունակող տուփում քանի՚ կոճակով ավելի եղավ,

քան ամենաքիչ  կոճակներ պարունակողում։

               Լուծում

            1  103-36+21=88

           2  97+36-22=111

             3 89 +22 -21 = 90

 670  Կատարե՛ք գործողությունները .

          (9036980+8012) : (9396-563)=1024

1. 9036980+8012=9044992
2.   9396-563=   8833
3. 9044992: 8833=1024

677

Երկու բրիգադներ, միասին աշխատելով , 

Պատրաստել են  240 աթոռ ։ Մի բրիգադ 

Պատրաստել է օրական 26 աթոռ, մյուսը՝

22։ Ընդամեմը քանի աթոռ է պատրաստել 

Բրիգադներից յուրաքանչյուրը։

                     Լուծում

               1)240:48=5

               2)26×5=130

               3) 22×5=110

               Պատ՝․

499 Գտե՝ք բաժանելին.                  

241x(14300-13850)-(47324-23405-

23193)=108000

         1) 14300-13850=450
          2)47324-23405=23919
          3) 23919-23193=726
          4) 241×450=108450
          5) 108450-450=108000

    բ ) 128000:( 33454+3054)-(47324-47258):33=0


                1) 33454+30546=64000
                 2) 47324-47258=66
                 3) 128000:64000=2
                 4)  66:33=2
                 5)2-2=0

           

               
         
                
                
    

          

Թվերը պարզ արտադրիչների վերլուծելով՝ գտե՛ք նրանց  ամենափոքր ընդհանուր  բազմապատիկը․

Գ) [16;24]=2x2x2x3x2=48

  16 | 2         24 | 2    

    8 | 2         12 | 2                  

    4 | 2           6 | 2

    2 |2            3 | 3

    1                1

դ) [32;48]= 2x2x2x3=24

     32 | 2         48 | 2

     16 | 2         24 | 2

       8 | 2         12 | 2

       4 | 2           6 | 2

       2 | 2           3 | 3

        1               1

ե) [36;45]=5x3x3x2x2=360

   36 | 2          45 | 5

   18 | 2            9 | 3

     9 | 3            3 | 3

     3 | 3            1

     1    

զ) [42;56]=2x2x2x7x3=168

       42 | 2

       21 | 3

        7 | 7

        1  

է)

       63 | 18 = 3x3x7x2 =126

          63 | 3       18 | 2

          21 | 3         9 | 3

           7 | 7          3 | 3

            1              1

ը)     [ 72;54]=2x2x2x3=2x2x2x3x3x3=276

                72 | 2

                36 | 2

                18 | 2

                 9 | 3

                 3 | 3

                 1

                                      Պատ՝․206:

27 Ի՞նչ թիվ պետք է հանել 512-ից, որպեսզի արդյունքը հավասար լինի  176-ի և 167-ի գումարին։

                  Լուծում

              1)176+167=343

              2)512-343=169

                                  Պատ՝․169:

28     Քաղաք տանող ճանապարհը, որի երկարությունը  350 կմ է, կազմված է վերելքից, վայրէջքից և ևս մեկ վերելքից։ Առաջին վերելքի երկարությունը 120կմ է, վայրէջքինը՝  90 կմ։  Վերելքից ո՞րն է ավելի երկար՝ առաջի՞նը, թե՞ երկրորդը։

                Լուծում

         1)   120+90=210

          2)   350-210=140   II -140

                                    Պատ՝․140։

30 Մի տոպրակում կար  264 ընկույզ, իսկ մյուսում՝  305։ Մի տոպրակից  երկրորդը տեղափոխեցին 82 ընկույզ , ապա երկրորդից առաջինը՝  117 ընկույզ։ Քանի՞ ընկույզ եղավ տոպրակներից ամեն մեկում։

                        Լուծում

1. 264-82=182
2. 305+82=387
3. 387-117=270
4. 182+117=299

         Պատ՝․299

19 Հեծյալը առաջին օրը անցավ 62 կմ, երկրորդ օրը՝ 15 -ով ավելի։ Քանի՞ կմ անցավ հեծյալը երկու օրում։  

              Լուծում

1. 62+15=77կմ   II օրը
2.  62+77=139    2  օրում

                       Պատ՝․139 կմ:

20 Գյուղն ունի 5632 բնակիչ։ Նրանցից  1920-ը տղամարդիկ են,    2053-ը կանայք,մնացածները՝ երեխաներ։ Քանի՞ երեխա է ապրում գյուղում։      

                 Լուծում

            1)1920+2053=3973 աղ տղ

            2)   5632-3973=1659 երխա     

                         Պատ՝․1659 երխա ։

24 Մի ծառին նստած էր 15 ճնճղուկ, իսկ մյուսին՝ 19։ Յուրաքանչյուր ծառից թռավ 7 ճնճղուկ, և յուրաքանչյուրին նստեց 10 ճնճղուկ։ Ընդամենը քանի՞ ճնճղուկ եկավ

 Երկու ծառի վրա։

               Լուծում

            1) 15-7+10=8 ճ․

             2) 19-7+10=22 ճ․

             3)  8+22=30 ճ․

                           Պատ՝․30 ճնճղուկ

26 Ի՞նչ թիվ պետք է գումարել 101-ին, որպեսզի արդյունքը հավասար լինի  258-ի և 49-ի գումարին։

                      Լուծում

                  1)  258+49=307
                  2)  307-101=206

Ջուրը բնության մեջ: Ջրոլորտ: Երկրագնդի մակերևույթի մեծ մասը ծածկված է ջրով:

Երկրագնդի վրա ջրի ծավալի մեծ մասը Համաշխարհային օվկիանո­սի աղի ջրերն են: Միայն չնչին մասը կազմում են ցամաքի, մթնո­լորտի ե կենդանի օրգանիզմների մեջ գտնվող ջրերր:

Մարդուն անհրաժեշտ քաղց­րահամ ջրի ծավալր մեր մոլորա­կի վրա շատ չնչին է, ըստ որում՝ բաշխված է խիստ անհավասա­րաչափ: Մի տեղ ջրի ավելցուկի պատճառով գոյացել են ճահիճ­ներ, իսկ մեկ այլ տեղ ջրի սակա­վության պատճառով առաջացել են անապատներ:

Օվկիանոսի, ցամաքի, մթնոլորտի ե կենդանի օրգանիզմների մեջ գտնվող ջրերր միասին կազմում են Երկիր մոլորակի ջրային թաղանթը՝ ջրոլորտը:

Ջրի հատկությունները: Ջուրր թափանցիկ, անհոտ հեղուկ է: Իր որոշ զարմանալի հատկություններով այն տարբերվում է բնության մեջ եղած մնացած բոլոր նյութերից:

Մաքուր ջուրր սառչում է 0 °C-ում, եռում ե գոլորշի է դառնում 100 ⁰C-ում:

Հայտնի է, որ նյութերը տաքանալիս րնդարձակվում են, դրանց խտությունր փոքրանում է, իսկ սառչելիս սեղմվում են, և խտությունր մեծանում է: Սակայն, ի տարբերություն բոլոր նյութերի՝ ջուրր միակ նյութն է, որի խտությունը պինդ վիճակում (սառույց) ավելի փոքր է, քան հեղուկ վիճակում: Ջրի կարևոր հատկություններից է նաև զանազան նյութեր իր մեջ լու­ծելու ունակությունը: Անցնելով ապարների միջով՝ ջուրր լուծում է զանա­զան նյութեր:

Բնական ջրերր, ըստ դրանց մեջ լուծված աղերի քանակի, լինում են քաղցրահամ և աղի:

Այն ջրերը, որոնք մեկ լիտրում պարունակում են մինչև 1 գրամ լուծ­ված աղեր, կոչվում են քաղցրահամ, իսկ 1 գրամից ավելի աղ պարունակող ջրերը կոչվում են աղի:

Աղի ջրերր պիտանի չեն խմելու և դաշտերի ոռոգման համար: Բոլորովին մաքուր ջրերր նույնպես պիտանի չեն, որովհետև ջրի մեջ բնական վիճա­կում լուծված որոշ քանակությամբ նյութերն անհրաժեշտ են բույսերի և կենդանիների կենսագործունեության ապահովման համար:

Նույնիսկ խմելու համար լավագույն է համարվում այն ջուրր, որի մեկ լիտրը պարունակում է չնչին քանակի լուծված նյութեր, և վնասակար բակ­տերիաներ չի պարունակում:

Ջրի մյուս կարեոր հատկությունր ջերմունակությունն է, այսինքն՝ ջեր­մություն կլանելու և կուտակելու հատկությունը:

Ջուրր սառույց վիճակից հեղուկի և հեղուկից գոլորշու վերածվելիս շրջապատից կլանում է մեծ քանակությամբ ջերմություն: Օրինակ՝ ամառ­վա շոգին քաղաքի վրա տեղացած անձրևը րոպեների րնթացքում կարող է գոլորշանալ՝  շրջապատից կլանելով մեծ քանակությամբ ջերմություն: Որ­պես արդյունք՝ քաղաքի օդի ջերմաստիճանր կարող է մի քանի աստիճա­նով նվազել՝ մեղմացնելով շոգր: Իսկ ջուրր սառույց կամ գոլորշին հեղուկ դառնալիս տեղի է ունենում հակառակ գործրնթացր. կլանված ջերմու­թյունն անջատվում է և հաղորդվում շրջապատին:

Օրինակ՝ ջրավազաններր, ամռանը կուտակելով Արեգակի ջերմային էներգիան, զովացնում են մերձակա տարածքի շոգը, իսկ ձմռանր կուտակ­ված ջերմությունն աստիճանաբար հաղորդում են շրջապատին՝ մեղմելով սաստիկ ցուրտը:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ է ջրոլորտը: Որո՞նք են դրա բաղադրամասերը:
   Օվկիանոսի, ցամաքի, մթնոլորտի ե կենդանի օրգանիզմների մեջ գտնվող ջրերր միասին կազմում են Երկիր մոլորակի ջրային թաղանթը՝ ջրոլորտը
2. Ջրի ի՞նչ հատկություններ գիտեք:
   Ջուրր թափանցիկ, անհոտ հեղուկ է: Իր որոշ զարմանալի հատկություններով այն տարբերվում է բնության մեջ եղած մնացած բոլոր նյութերից:Մաքուր ջուրր սառչում է 0 °C-ում, եռում ե գոլորշի է դառնում 100 ⁰C-ում: Ջրի կարևոր հատկություններից է նաև զանազան նյութեր իր մեջ լու­ծելու ունակությունը: Անցնելով ապարների միջով՝ ջուրր լուծում է զանա­զան նյութեր:
3. Ո՞ր ջրերն են կոչվում քաղցրահամ:
   Այն ջրերը, որոնք մեկ լիտրում պարունակում են մինչև 1 գրամ լուծ­ված աղեր, կոչվում են քաղցրահամ;
4. Ի՞նչ է ջրի ջերմունակությունը: Ինչպե՞ս է դա ազդում կիմայի վրա:
   Ջուրր սառույց վիճակից հեղուկի և հեղուկից գոլորշու վերածվելիս շրջապատից կլանում է մեծ քանակությամբ ջերմություն: Իսկ ջուրր սառույց կամ գոլորշին հեղուկ դառնալիս տեղի է ունենում հակառակ գործրնթացր. կլանված ջերմու­թյունն անջատվում է և հաղորդվում շրջապատին:
5. Ինչո՞ւ ամռան շոգին տեղացած հորդառատ անձրևից որոշ ժամա­նակ հետո շոգը մեղմում է:
   Կլանված ջերմու­թյունն անջատվում է և հաղորդվում շրջապատին:

Упражнение 2. Напишите слова в нужной колонке. Модель:
Это мой учебник Это моя мама Это моё письмо
1.Это мая Сестра. 2. Это мой словарь.

3. Это моё упражнение. 4. Это мой Стол.
   5 Это мой отец. 6 . Это мой карандаш.
4. Это мая ручка. 8. Это моё окно.
5. Это мой тетрадь. 10. Это мой класс.
6. Это мая группа. 12. Это моё слово.
   13.Это мой стул. 14. Это мой кровать.
7. Это мая Шапка. 16. Это мой Тетрадь.
8. Это мой Телевизор. 18. Это мая бабушка.
9. Это мой Текст. 20. Это мой Сын.
   21.Это мая Газета. 22.Это мой преподаватель.
10. Это мая лампа. 24. Это мая комната.
11. Это моё общежитие.26. Это мой друг.
12. Это мая академия. 28. Это моё Место.
13. Это мая Музыка. 30. Это мой дедушка.

А. Упражнение 1. Вместо точек вставьте глагол читать в нужной форме.
Модель: Я — текст. – Я читаю текст.

1. Ты читаешь текст.
2. Он читает упражнение.
3. Она читает журнал.
4. Мы читаем газеты.
5. Вы читаете слова.
6. Они читают книги.
   Упражнение 2. Напишите, кто читает.
   Модель: … читаю текст. – Я читаю текст.
7. ты читаешь текст.
8. он читает упражнение.
9. она читает журнал.
10. мы читаем газеты.
11. вы читаете слова.
12. они читают книги.
    Упражнение 3. Вместо точек вставьте глагол повторять в нужной форме.
    Модель: Мы … текст. – Мы повторяем текст.
13. Он повторяет урок.
14. Вы повторяете правило.
15. Она повторяет слова.
16. Я повторяю упражнение.
17. Вы повторяете грамматику.
18. Они повторяют глаголы.

1. Ի՞նչ է Համաշխարհային օվկիանոսը: Որո՞նք են դրա մասերը:
   Երկրագնդի միասնական, ընդարձակ ջրային տարածությունը որը ողողում է մայրցամաքների և կղզիների ափերը կոչվում է Համաշխարհային օվկիանոս:
   Դրանց մասերն են Խաղաղ, Ատլանտյան, Հնդկական և Հյուսիսային Սառուցյալ : 
   
2. Ի՞նչ են ծովը, ծովածոցը և նեղուցը: Բերեք օրինակներ:
   Ծովերն օվկիանոսի այն մասերն են, որոնք խորացել են ցամաքի մեջ, օվկիանոսներից տարբերվում են հատակի ռելիեֆով, բուսական և կենդանական աշխարհով: Օրինակ, Միջ­երկրական ծովը, Սև ծովը և այլն:
   Օվկիանոսի կամ ծովի այն մասերր, որոնք առավել շատ են ներթա­փանցել ցամաքի մեջ, կոչվում են ծովածոցեր: Օրինակ, Բենգալյան ծոցր:
   Ջրային ավազաններն իրար միացնող կամ ցամաքներն իրարից բա­ժանող բնական ջրային նեղ տարածքներր կոչվում են նեղուցներ: Օրինակ՝ Ջիբրալթարի նեղուցը:
   
3. Ի՞նչ են կղզին և թերակղզին: Բերեք օրինակներ:
   Ցամաքի համեմատաբար փոքր տարածքներր, որոնք բոլոր կողմերից շրջապատված են ջրով, կոչվում են կղզիներ:
   Թերակղզիները ոչ բոլոր կողմերով են շրջապատված ջրով: Դրան մի կողմով միացած են ցամաքին:
   
4. Ինչպե՞ս է փոփոխվում օվկիանոսի ջրի ջերմությունը: Որքա՞ն է ջրի աղիությունը:
   հասարակածային շրջանի ջրերն են ջերմաստիճանը 28-30 ⁰C է:Դեպի բևեռներ ջրի ջերմաստիճանն աստիճանաբար նվազում է և մերձբևեռային շրջաններում դառնում -1-ից -2⁰ C:
   րի մեկ լիտրում պարունակվում է միջինը 35 գ աղ (35 գ/լ)աղ^: