1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:

Դաբախտ__________

Շաբաթ ___________

    Փորձել _________

Համբերություն ____

2. Գրի´ր տրված բառերի հականիշները.
ա/ դժբախտ              բախտավոր_____
բ/ ատելի                   սիրելի________
գ/ հիվանդ                 առողջ_______
դ/անհետանալ         հայտնվել__________

3.Ի՞նչ է նշանակում տեքստում հանդիպող   հետզհետե  բառը:

ա/ աստիճանաբար+
բ/   կարգին
գ/ ավելի ուշ
դ/շատ ուշ

4.Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված տեսակը.

ա/ դժբախտ-պարզ+
բ/ փորացավ-բարդ
գ/ մորաքույր-բարդ
դ/ հիվանդություն-ածանցավոր

5.Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված.

ա/ վերմակ-ածական+
բ/  նշան-գոյական
գ/ ատամ-գոյական
դ/ դպրոց-գոյական

6.Ո՞րն է տրված նախադասության ենթական:
Սիդը իր հագուստները վերցրել ու գնացել էր մորաքրոջը կանչելու:
ա/ հագուստները
բ/ մորաքույրը
գ/ Սիդը+
դ/ իր

7.Տեքստից դու՛րս գրիր մեկական պատմողական և բացականչական  նախադասություն:

Երկուշաբթի առավոտյան Թոմն իրեն շատ
դժբատ զգաց: _ Լսի՜ր, Թո´մ,ի՞նչ է պատահել, Թո´մ:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8.Հոմանիշ զույգերից  ո՞րն է սխալ.
ա/ մտածել-մտորել
բ/փնտրել — որոնել
գ/ լսել — ականջ դնել
դ/բնական – արհեստական +

9.Վերնագրի´ր տեքստը:

___Փոքրիկ — Թոմ—  _____
10.Տեքստում ընդգծված նախադասության մեջ բաց են  թողած կետադրական նշաններ:

Սիդը հառաչեց, ձգվեց,  հենվեց արմունկին և Թոմին նայեց:

Լրացրո՛ւ  դրանք:

11.Գրի´ր  մեկ բառով.
ա/ մոր քույրը                  ___մորաքուր__

բ/ միտք անել                  մտածել________
գ/ ման գալ                      զբոսնել________

դ/ որոշում կայացնել     որոշել__________

12.Ինչո՞ւ էր երկուշաբթի օրերը Թոմը իրեն դժբախտ զգում:

Որովհետև__թոմի__բոլոր__ դժբախտ — օրերն էին սկսվում դպրոցում։________________

______________________________________________________________________________
13.Թոմն ինչո՞ւ չէր սիրում կիրակի օրերը: Տեքստում ընդգծի՛ր այդ հատվածը:

Նա այդ օրը ցանկանում էր, որ ընդհանրապես կիրակի չլիներ. գերության մեջ լինելը դրանով ավելի ատելի էր դառնում:  ______________________________________________

______________________________________________________________________________

14.Ինչո՞ւ էր Թոմն ուզում հիվանդ լինել:

Թոմը   չէր    ուզում  դպրոց գնալ, որովհետև

 դպրոցում նա իրեն ուրախ չէր զգում։       

15.Թոմը որոշեց սկզբից չասել ատամի մասին, որովհետև ̀
ա/ հարմար չէր գտնում նման պատճառաբանությունը
բ/պահում էր որպես պահեստային ցավ +
գ/չէր մտածել այդ մասին
դ/ մի անգամ արդեն նման պատճառաբանություն արել

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:

Դաբախտ__________

Շաբաթ ___________

    Փորձել _________

Համբերություն ____

2. Գրի´ր տրված բառերի հականիշները.
ա/ դժբախտ              բախտավոր_____
բ/ ատելի                   սիրելի________
գ/ հիվանդ                 առողջ_______
դ/անհետանալ         հայտնվել__________

3.Ի՞նչ է նշանակում տեքստում հանդիպող   հետզհետե  բառը:

ա/ աստիճանաբար+
բ/   կարգին
գ/ ավելի ուշ
դ/շատ ուշ

4.Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված տեսակը.

ա/ դժբախտ-պարզ+
բ/ փորացավ-բարդ
գ/ մորաքույր-բարդ
դ/ հիվանդություն-ածանցավոր

5.Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված.

ա/ վերմակ-ածական+
բ/  նշան-գոյական
գ/ ատամ-գոյական
դ/ դպրոց-գոյական

6.Ո՞րն է տրված նախադասության ենթական:
Սիդը իր հագուստները վերցրել ու գնացել էր մորաքրոջը կանչելու:
ա/ հագուստները
բ/ մորաքույրը
գ/ Սիդը+
դ/ իր

7.Տեքստից դու՛րս գրիր մեկական պատմողական և բացականչական  նախադասություն:

Երկուշաբթի առավոտյան Թոմն իրեն շատ
դժբատ զգաց: _ Լսի՜ր, Թո´մ,ի՞նչ է պատահել, Թո´մ:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8.Հոմանիշ զույգերից  ո՞րն է սխալ.
ա/ մտածել-մտորել
բ/փնտրել — որոնել
գ/ լսել — ականջ դնել
դ/բնական – արհեստական +

9.Վերնագրի´ր տեքստը:

___Փոքրիկ — Թոմ—  _____
10.Տեքստում ընդգծված նախադասության մեջ բաց են  թողած կետադրական նշաններ:

Սիդը հառաչեց, ձգվեց,  հենվեց արմունկին և Թոմին նայեց:

Լրացրո՛ւ  դրանք:

11.Գրի´ր  մեկ բառով.
ա/ մոր քույրը                  ___մորաքուր__

բ/ միտք անել                  մտածել________
գ/ ման գալ                      զբոսնել________

դ/ որոշում կայացնել     որոշել__________

12.Ինչո՞ւ էր երկուշաբթի օրերը Թոմը իրեն դժբախտ զգում:

Որովհետև__թոմի__բոլոր__ դժբախտ — օրերն էին սկսվում դպրոցում։________________

______________________________________________________________________________
13.Թոմն ինչո՞ւ չէր սիրում կիրակի օրերը: Տեքստում ընդգծի՛ր այդ հատվածը:

Նա այդ օրը ցանկանում էր, որ ընդհանրապես կիրակի չլիներ. գերության մեջ լինելը դրանով ավելի ատելի էր դառնում:  ______________________________________________

______________________________________________________________________________

14.Ինչո՞ւ էր Թոմն ուզում հիվանդ լինել:

Թոմը   չէր    ուզում  դպրոց գնալ, որովհետև

 դպրոցում նա իրեն ուրախ չէր զգում։       

15.Թոմը որոշեց սկզբից չասել ատամի մասին, որովհետև ̀
ա/ հարմար չէր գտնում նման պատճառաբանությունը
բ/պահում էր որպես պահեստային ցավ +
գ/չէր մտածել այդ մասին
դ/ մի անգամ արդեն նման պատճառաբանություն արել

Թեսթ 1
Ջանի Ռոդարի
Տարօրինակ Հարցեր

Կար-չկար մի տղա, որն ամբո□ջ օրը սրան-նրան ձանձրացնում էր իր հարցերով: Հարցեր տալն, իհարկե, վատ բան չէ, ընդհակառակը, հարցասիրությունը գովելի է, բայց վատն այն է, որ այդ տղայի հարցերին ոչ ոք չէր կարողանում պատասխանել:

Ասենք՝ գալիս էր ու հարցնում.

-Ինչո՞ւ դարակները սեղան ունեն:

Մարդիկ զարմանքից աչքերը չռում էին կամ էլ հենց այնպես պատասխանում.

-Դարակները նրա համար են, որ նրանց մեջ որևէ բան դնեն, օրինակ՝ սպասք, դանակ, պատառաքաղ և այլն:

-Ես գիտեմ՝ ինչի համար են դարակները, բայց ինչո՞ւ դարակները սեղան ունեն:

Մարդիկ թոթովում էին ուսերը ու հեռանում:

Մի ուրիշ ան□ամ նա հարցնում էր.

-Ինչո՞ւ պոչը ձուկ ունի:

Կամ թե՝  ինչո՞ւ բեղերը կատու ունեն:

Տղան մեծանում էր, բայց շարունակում էր մնալ ինչուիկ և այն էլ ոչ թե սովորական, այլ՝ հակառակ ինչուիկ:

Մեծանալուց հետո էլ նա դիմում էր բոլորին զանազան հարցերով: Պարզ է, որ ոչ ոք չէր կարողանում պատախանել նրա հարցերին: Բոլորովին հուսահատվելով՝ հակառակ ինչուիկը տեղափոխվեց մի սարի գագաթ, իր համար խրճիթ շինեց և այնտեղ հնարում էր նոր-նոր հարցեր: Հնարում էր, գրում  տետրի մեջ, իսկ հետո մեծ տանջանքով աշխատում գտնել դրանց պատասխանները: Սակայն ամբողջ կյանքում նա այդպես էլ եր□եք չգտավ իր հարցերի պատասխանները: Եվ ինչպե՞ս գտներ, եթե նրա տետրում գրված էր.«Ինչո՞ւ ստվերը բարդի ունի: Ինչո՞ւ ամպերը նամակ չեն գրում: Ինչո՞ւ նամականիշները գարեջուր չեն խմում»:

Աստիճանաբար նրա մորուքն աճեց, երկա~ր մորուք դար□ավ. նա չէր էլ մտածում սափրել: Դրա փոխարեն նա նոր հարց հորինեց՝ «Ինչո՞ւ մորուքը դեմք ունի»:

Երբ նա մեռավ, մի գիտնական ուսումնասիրեց նրա կյանքը և զարմանալի հայտնագործություն արեց: Պարզեց, որ ինչուիկը սովոր էր գուլպաները շրջերես հագնել և այդպես էլ հագնում էր իր ամբողջ կյանքում: Հենց այդ պատճառով էլ մինչև վերջ չսովորեց ճիշտ հարցեր տալ:

Հապա նայիր քո գուլպաներին. ճի՞շտ ես հագել:

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
   ————ամբողջ—————————

————անգամ —————————
————դարձավ—————————

———————երբ  ————————

• Ի՞նչ է նշանակում տեքստում հանդիպող շրջերես բառը:
  ա/երեսառած

բ/կամակոր   

գ/հակառակ կողմով
դ/բոլորին հակառակ  —

• Գրի՛ր տեքստում ընդգծված բառերի հականիշները:
  սովորական ————                անսովոր——————

Պարզ ————                             բարդ ———————

   երկար —————                         —կարճ——————
   վատ——————                           լավ ——————

• Տեքստի տրված բառերից  որո՞ւմ վերջածանց չկա.

ա/սովորական
բ/ինչուիկ
գ/բոլորովին
դ/գարեջուր+

• Տեքստի տրված բառերից ո՞րն է դրված եզակի թվով.

ա/աչքերը        աչք——————————                      

բ/ հարցերին     հարցեր——————————             

գ/ դարակները  դարակ——————————             

դ/ խրճիթ   =       —————————————              

• Տեքսից դու՛րս գրիր երկուական գոյական և ածական:

խրճիթ——————            շրջերես————————
ստվեր————————    երկար—————————

• Վերականգնի՛ր տրված բայերի ուղիղ ձևերը:
  ա/ձանձրացնում է               ձանձրա———————
  բ/չէր կարողանում               կարողանալ—————
  գ/դնեն                                     դնել—————————
  դ/դարձավ                              դառնալ—————————

• Գտի՛ր ընդգծված նախադասության ենթական ու ստորոգյալը:
  
  
• Ինչո՞ւ ստվերը բարդի ունի: Ինչո՞ւ ամպերը նամակ չեն գրում: Ինչո՞ւ նամականիշները գարեջուր չեն խմում»:

1. ենթակա       ստվերը  ,————ամպեր———նամականիշ ——

ստորոգյալ    ունի,———գրում———ղմում————

1. Ո՞րն է կլոր տարի դարձվածքի իմաստը.

ա/մի քանի տարի
բ/ամբողջ կյանքում
գ/ամբողջ տարին—
դ/ տարվա կեսը

1. Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը.
   Մի փոքրիկ պապիկ,
   հագին հազար շապիկ:
                                     —————կաղամբ———————

1. Մեկ նախադասությամբ նկարագրի՛ր հարցասեր տղային:
   Նա —շատ —տարօրինակ— տղա եր   — և —տարորինակ —հարձեր—էր——տալիս։———————————————————————————————————————————————————————————
   
   
2. Ինչո՞ւ  էր դժվար պատասխանել տղայի հարցերին.

ա/հարցերը շատ էին դժվար
բ/տղան հետաքրքիր ինչուիկ էր
գ/տղան հակառակ ինչուիկ էր ։
դ/տղան անընդհատ հարցեր էր տալիս

1. Բոլորովին հուսահատվելով ̀ ի՞նչ արեց ինչուիկը:
   
   

Բոլորովին հուսահատվելով՝ հակառակ ինչուիկը տեղափոխվեց մի սարի գագաթ, իր համար խրճիթ շինեց և այնտեղ հնարում էր նոր-նոր հարցեր:————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

1. Հորինի՛ր նմանատիպ երեք հարց ու պատասխանի՛ր:
   ———Ինչու՞ —բերանը  խամյակ   ունի։ ———որովհետև  — խամյակ
2. Բերանհաց է ուտոմվ     —— Ինչու՞ պոչ ը   աղվես   չունի—————————————Պառավ  տատիկը  աղվեստ պոչը կտրելե։ էր—————————————————Ինչու  ջուրը մոլորակ ունի———————————————————որ մոլորակը —ջուր չունենա      մենք գոյություն   չենք ունենա————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————
3. Նայի՛ր շուրջդ. գտի՛ր թարս հարց:

Ինչու    ջուրը     բաժակ ունի։——————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

Ի՞նչ բույսեր գիտես, որ աճեցնում է մարդը:
Մարդն աճեցնում է լոլիկ, վարունգ, ցորեն գարի և այն։
Ի՞նչ ընտանի կենդանիներ գիտես, ի՞նչ է ստանում մարդը նրանցից:
Կենդանիներից են կով, գառ, այծ։ Օրինակ՝ կովը և այծը տաիս են կաթնամթերք և մսամթերք։

Արդյունաբերության նման գյուղատնտեսությունը ևս տնտեսու­թյան խոշոր ճյուղերից է: Այն զբաղված է մշակաբույսերի աճեցմամբ և ընտանի կենդանիների բուծմամբ: Երկրագնդի տարբեր վայրերում մշակվում են տարբեր բույսեր և բուծվում տարբեր կենդանիներ: Օրինակ՝ Հայաստանի բնական պայմանները թույլ չեն տալիս, որպեսզի մեզ մոտ աճի արմավենի կամ նարինջ: Դրա փոխարեն մեր երկրում աճում է հյութալի ծիրան, դեղձ, խնձոր և այլն:

Գյուղատնտեսությունը բաժանվում Է բուսաբուծության և անաս­նապահության:

Մշակաբույսերի մեծ մասը մարդն օգտագործում է` որպես սննդամթերք։ Մյուս մասը կեր է ընտանի կենդանիների համար: Մշակաբույսերի մասն էլ, օրինակ՝ շաքարի ճակնդեղը, բամբակենին, վուշը, հումք է սննդի արդյունաբերության համար: Շաքարի ճակնդեղից ստանում են շաքար, բամբակից և վուշից՝ թել:Բուսաբուծությունը զբաղվում է զանազան մշակաբույսերի աճեցմամբ: Բուսաբուծության մեջ առաջնակարգ նշանակություն ունի ցորենի մշակու­թյունը, որը մարդկության մեծ մասի հացն է: Աշխարհի շատ երկրներում ցորենից հետո մարդիկ իրենց սննդի մեջ ամենից շատ օգտագործում են կար­տոֆիլ, դրա համար էլ այն անվանում են «երկրորդ հաց»: Մարդն աճեցնում է նաև բրինձ, գարի, բազուկ, գազար, վարունգ, պոմիդոր, սուրճ, թեյ, մրգեր՝  խաղող, ձմերուկ, բամբակենի և այլն:

Անասնապահությունը զբաղվում է ընտանի կենդանիների բուծմամբ: Անասնապահական մթերքները մեզ համար ևս արժեքավոր սնունդ են: Օրինակ՝ դու արդեն գիտես, որ մարդու օրգանիզմի համար խիստ կարևոր են միսը և կաթնամթերքը: Բացի այդ, տարբեր ընտանի կեդանիներից մենք ստանում ենք բուրդ, կաշի, փետուր, որոնք էլ հումք են դառնում գործվածքի, հագուստի, կոշիկի, գորգերի համար: Ընտանի կենդանիները նույնպես բազմազան են: Դրանց շարքում կան կաթնասուններ (կով, ոչխար), թռչուններ (հավ, սագ), ձկներ (իշխան, սիգ), միջատներ (մեղու): Ձկներ բուծելու համար մարդը հաճախ .տեղծում է արհեստական լճակներ և ջրամբարներ:

Անասնապահության համար մարդը որպես կեր օգտագործում է բնության բարիքները և իր աճեցրած բույսերը: Հայաստանում ամռանը կովերին, ոչխարներին, այծերին կարելի է հանդիպել հիմնականում լեռնային արոտներում, որտեղ նրանք սնվում են հյութալի խոտաբույսերով: Այստեղ են նաև տեղափոխում մեղուների փեթակները, որովհետև շատ են բազմերանգ ծաղկաբույսերը:

Միաժամանակ մարդը հատուկ գործարաններում արտադրում է համակցված կերեր, որոնք պարունակում են կենդանիներին շատ անհրաժեշտ սննդարար նյութեր:

Այն մարդկանց, ովքեր զբաղվում են միայն գյուղատնտեսական մշակաբույսեր աճեցնելով, անվանում են հողագործներ կամ երկրա­գործներ, իսկ ովքեր բուծում են միայն կենդանիներ՝ անասնապահներ: Շատ մարդիկ զբաղվում են թե’ մեկով, և թե’ մյուսով: Նրանց էլ  սովորաբար անվանում են ագարակատերեր (ֆերմերներ):

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ է գյուղատնտեսությունը, և ի՞նչ ճյուղերից է բաղ­կացած այն:
   Գյուղատնտեսությունը տնտեսության կարևոր ճյուղերից է։ Այն ունի երկու ճյուղ՝ բուսաբուծություն և անասնապահություն։
2. Ինչո՞վ է զբաղվում բուսաբուծությունը, և ի՞նչ բույսեր է աճեցնում մարդը սննդամթերք ստանալու, անասնա­կերի և արդյունաբերության համար:
   Բուսաբուծությունը դա բույսերի աճեցումն է։ Մարդը աճեցնում է ցորեն,, գարի, լոլիկ, բրինձ, կարտոֆիլ և այլն։
3. Ինչո՞վ է զբաղվում անասնապահությունը:
   Անասնապահությունը զբաղվում է անասւոնների բուծմամբ։
4. Օրվա ընթացքում բուսաբուծությունից և անասնապա­հությունից ստացված ի՞նչ մթերք ես օգտագործում քո սննդի մեջ:
   Ես օգտագործում եմ բրինձ կարտոֆիլ, լոլիկ վարունգ և այլն։
5. Ինչպե՞ս են միմյանց հետ կապված բուսաբուծությունը և անասնապահությունը:
   Բույսերի միջոցով կենդանինեևը կաևրող են սնվել և մեզ մսամթերք կամ կաթնամթերք տալ։
6. Ի՞նչ կապ կարող է լինել գյուղատնտեսության և արդյունաբերության միջև:
   Իմ կարճիքով դրանք կապվաց են միմիանց հետ։